O nas

QueerMuzeum Warszawa to założona oddolnie, otwarta przestrzeń spotkań z historią osób i społeczności LGBTQ+, miejsce gromadzenia i udostępniania dokumentów, artefaktów i świadectw. Jako pierwsza tego typu placówka w Polsce i jedna z nielicznych na świecie, Muzeum będzie uzupełniać historię głównego nurtu, upominać się o to, co zapomniane, wymazane i przemilczane, odzyskiwać i przywracać miejsce historiom mniejszościowym.

Muzeum mieści się w eksponowanej lokalizacji – w centrum stolicy, przy Marszałkowskiej, od frontu. Na parterze, za witryną, znajdzie się ogólnodostępna przestrzeń wystaw i projektów czasowych, ze stale eksponowanym kalendarium historii LGBTQ+ w Polsce. Na antresoli będzie można skorzystać z zasobów Archiwum i Biblioteki. Wiosną 2025 roku na elewacji QueerMuzeum zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca osoby LGBTQ+ prześladowane w okresie II wojny światowej. Będzie to pierwsze tego typu upamiętnienie w Polsce.

Muzeum będzie wykorzystywać swoją skalę i oddolny charakter jako atut i eksperymentować ze sposobami badania i opowiadania historii, na które być może nie mogą sobie pozwolić większe i bardziej okrzepłe instytucje. Jest intencjonalnie niepełne, niedokończone, ewoluujące. Niesforne, niepokorne, przegięte.

Muzeum będzie tworzyć żywą i wielowątkową opowieść, która odzwierciedla bogactwo i zmienność doświadczeń osób kłirowych. Będzie zarówno celebrować wspólną historię, sprawczość, moc indywidualnego i zbiorowego oporu, jak i upamiętniać ofiary dyskryminacji i przemocy. Chcemy być muzeum uczącym się, opartym na szczerości i uczciwości wobec własnej historii.

QueerMuzeum powstaje z inicjatywy Lambdy Warszawa, najstarszej w Polsce organizacji LGBTQ+, prowadzącej rozległą działalność społeczną i pomocową. Pod opieką Muzeum znajdzie się Archiwum Lambdy Warszawa, największe polskie archiwum społeczności osób nieheteronormatywnych, które jest gromadzone od 1997 roku. To ponad 100 000 jednostek archiwalnych – wycinków prasowych, czasopism, ulotek, plakatów, dokumentów, zdjęć, etc. z lat 1906–2024. W tworzeniu Muzeum pomaga działająca społecznie Rada Programowa – łącznik ze środowiskami aktywistycznymi i badawczymi oraz zalążek społeczności, którą QueerMuzeum chce wokół siebie stworzyć.

Muzeum istnieje tu i teraz, a fundament historii i tradycji potrzebny jest do tego, by świadkować teraźniejszości i towarzyszyć społecznościom kłirowym w walce o ich prawa i dobrostan, zachęcać do wyobrażania sobie i tworzenia lepszej przyszłości.

 

Miejsce

QueerMuzeum Warszawa znajduje się w samym centrum Stolicy – przy ulicy Marszałkowskiej 83.

Na parterze budynku znajduje się sala wystawowa licząca niespełna 60 m2. Jej przestrzeń wypełnia wystawa stała – Oś czasu oraz małe wystawy czasowe, które planujemy wymieniać co około cztery miesiące.

Na pierwszym piętrze QM znajduje się nowa siedziba Archiwum Lambdy Warszawa, siedziba redakcji czasopisma QueerStoria, niewielka biblioteka oraz kameralne miejsce spotkań. Jest to też przestrzeń na miniaturowe wystawy czasowe.

Wnętrza QueerMuzeum zostały zaprojektowane przez Zespół Projektowy Ślusarczyk & Willimzik, koncepcja przestrzenna wystawy stałej jest zaś dziełem Anny Sarnowskiej i Daniela Szweda.

 

Ludzie

QueerMuzeum Warszawa
Krzysztof Kliszczyński
Dyrektor QueerMuzeum Warszawa

Socjolog, wykładowca akademicki, absolwent Szkoły Praw Człowieka HFPC, działacz LGBT. Współzałożyciel Stowarzyszenia Lambda Warszawa; koordynator jego działań pomocowych; współzałożyciel prowadzonego przez Lambdę Warszawa Telefonu Zaufania dla gejów, lesbijek, osób biseksualnych i ich bliskich i jego pracownik w latach 1995-2015. W latach 2007-2024 (z przerwami) – przewodniczący Stowarzyszenia. Koordynator licznych projektów realizowanych przez Lambdę Warszawa. Twórca Archiwum Lambdy Warszawa, posiadającego największe zbiory dotyczące historii polskiej społeczności osób nieheteronormatywnych. Redaktor naczelny czasopisma „QueerStoria”.

Rada Programowa QueerMuzeum
Szymon Adamczak
Rada Programowa QM

Jest reżyserem, dramaturgiem, pedagogiem i twórcą w polu przecinających się sztuk społecznych i performatywnych. Posiada stopień magistra programu Das Arts/DAS Theatre i ukończył THIRD, program dla artystów-badaczy. Pracował jako dramaturg w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie i Teatrze Studio w Warszawie. Szymon współtworzy IPOP, platformę z zakresu queerowej pedagogiki i żywo interesuje się kulturą związaną z HIV. Jego projekty obejmują pracę z tematami transnarodowego aktywizmu queerowego, migracji, społecznie zaangażowanego performansu, archiwów LGBTQ+ i działań kolektywnych. Otrzymał Stypendium Miasta Warszawy w 2023 na research dotyczący Boba Mellorsa i śladów brytyjskiego aktywizmu w Polsce. Pracuje między Warszawą a Amsterdamem.

Wiktor Dynarski
Rada Programowa QM

Doktor nauk społecznych, pracuje jako grantodawca na rzecz różnorodnych ruchów związanych z prawami człowieka, klimatem i działalnoścą antykorupcyjną. Do 2017 roku związany z Fundacją Trans-Fuzja i europejskim ruchem na rzecz osób transpłciowych. Mieszka w Nowym Jorku.

Anna Dżabagina
Rada Programowa QM

Doktora, historyczka literatury, adiunktka w Instytucie Literatury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendystka Fulbrighta na Uniwersytecie Columbia. Członkini Pracowni Badań nad Historią i Tożsamościami LGBT+ UW, wykładowczyni na Podyplomowych Gender Studies w Instytucie Badań Literackich PAN. Laureatka Stypendium START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, finalistka Poznańskiej Nagrody Literackiej-Stypendium Barańczaka. Autorka monografii Kalkowska. Biogeografia (Gdańsk 2020), publikowała na łamach m.in. „Tekstów Drugich”, „Pamiętnika Literackiego” i „Czasu Kultury”. Obecnie pracuje nad książką poświęconą safickiej twórczości polskich, rosyjskich i ukraińskich modernistek oraz queerową biografią Narcyzy Żmichowskiej. Pochodzi z Jawora na Dolnym Śląsku, mieszka w Warszawie.

(Fot. Emilia Oksentowicz)

Jakub Gawkowski
Rada Programowa QM

Historyk sztuki, kurator Muzeum Sztuki w Łodzi, doktorant na wydziale historii Central European University w Wiedniu. Kurator i współkurator wystaw w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Łotewskim Narodowym Muzeum Sztuki w Rydze, AdBK Nürnberg, Fondazione Pastificio Cerere w Rzymie. Stypendysta European Holocaust Research Infrastructure oraz DAAD TheMuseumsLab. Publikował między innymi w „e-flux”, „Krytyce Politycznej”, „Szumie” i katalogach wystaw. Członek rady programowej TRAFO w Szczecinie oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA).

(Fot. Diana Lelonek)

Adriana Kapała
Rada Programowa QM

Historyczka i archiwistka, absolwentka Gender Studies w Instytucie Badań Literackich PAN. Doktorantka UMK w Toruniu. Od 2020 roku koordynatorka edukacji i historii mówionej w Centrum Archiwistyki Społecznej (Warszawa). Wcześniej pracowała w Fundacji Ośrodka KARTA, gdzie m.in. koordynowała projekty historii mówionej. Od roku 2022 pełni funkcję wiceprezeski Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej.

(Fot. Adam Stępiński/ Centrum Archiwistyki Społecznej)

Piotr Laskowski
Rada Programowa QM

Profesor UW, historyk idei, nauczyciel akademicki w ISNS UW (Katedra Historii Idei i Antropologii Kulturowej), współtwórca i kierownik Pracowni Badań nad Historią i Tożsamościami LGBT+ przy ISNS UW.

Joanna Ostrowska
Rada Programowa QM

Historyczka, krytyczka filmowa, dramaturżka teatralna. Doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. Zajmuje się tematyką związaną z przemocą seksualną w czasie II wojny światowej i zapomnianymi ofiarami nazizmu. Autorka: “Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej” (2018) i “Mój Führerze!” Ofiary przymusowej sterylizacji na Dolnym Śląsku w latach 1934-44 (2019). Laureatka nagrody Orfeo Iris 2021 ILGCN (International Rainbow Culture Network) za badania i publikacje dotyczące historii osób nieheteronormatywnych w czasie II wojny światowej. Za książkę „Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej” w 2022 roku otrzymała nagrodę „NIKE” czytelników i czytelniczek.

(Fot. Elisa Georgi, ZK/U Berlin.)

Grzegorz Piątek
Rada Programowa QM

Pisarz, badacz architektury, z wykształcenia architekt, okazjonalnie kurator wystaw, tłumacz, redaktor. Autor książek m.in. Najlepsze miasto świata, Gdynia obiecana, Starzyński. Prezydent z pomnika. Laureat m.in. Paszportu Polityki, Nike Czytelników, Nagrody Literackiej m.st. Warszawy, Złotego Lwa na Biennale Architektury w Wenecji oraz brązowego medalu Gloria Artis

Magda Staroszczyk
Rada Programowa QM

Kulturoznawczyni, artystka. Prowadzi badania dotyczące doświadczeń kobiet nieheteronormatywnych w czasie PRL i transformacji ustrojowej. W latach 2018-2019 członkini projektu badawczego CRUSEV – CRUISING THE SEVENTIES. Adiunktka w Muzeum Woli, oddziale Muzeum Warszawy, gdzie kuratorowała m.in. wystawę „Kim Lee. Królowa Warszawy” (2023).

Wojciech Śmieja
Rada Programowa QM

Historyk literatury, profesor Uniwersytetu Śląskiego. Zajmuje się głównie prozą polską XX i XXI wieku. Bada literaturę w kontekście dyskursów płciowej i seksualnej (nie)normatywności (badania z zakresu studiów gender, teorii queer, krytycznych studiów nad mężczyznami i męskościami).

Krzysztof Tomasik
Rada Programowa QM

Publicysta i biografista, działacz LGBT, członek Krytyki Politycznej. Redaktor wydawanego przez Fundację Replika dwumiesięcznika „Replika”. Publikuje w Zadrze, Nowych Książkach, na portalu „Inna strona”. W Tok FM współprowadzi audycję „Lepiej późno niż wcale”

(Fot. Jakub Szafrański)

Paweł Żukowski
Rada Programowa QM

Artysta i aktywista. Absolwent warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej oraz Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. W swojej praktyce artystycznej łączy działania polityczne i gesty artystyczne. Zajmuje się archiwistyką związaną ze stykiem sztuki i aktywizmu („Archiwa Niezgody”).

(Fot. Alina Żemojdzin)

Darczyńcy i darczyńczynie

Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom indywidualnym i firmom, które wsparły nas wpłacając datki na zbiórkę i przesyłając nam darowizny.

Nie byłoby QueerMuzeum, gdyby nie Wasze działania. Dziękujemy firmom – JP Morgan, Standard Chartered, PwC, Linklaters, Levis, T Mobile, PrintMedia24. Doceniamy i prosimy o stałe wsparcie!

Ogromnie nas wzrusza zaangażowanie osób indywidualnych – każda złotówka się liczy! Wszyscy darczyńcy i darczyńczynie, które wpłaciły minimum 1000 złotych na rzecz QueerMuzeum, zostaną wymienione na ścianach QM, w jego wydawnictwach i w tym miejscu!

Oto one:

  • Krzysztof Kliszczyński
  • Rafał Demczuk i Adam Badowski
  • Tomasz Kliszczyński
  • Andrzej Selerowicz i John Clark
  • Michał Pawlęga i Marcin Knutel
  • Kacper Kalin i Marcin Kutwin
  • Patryk Chilewicz
  • Jan Hejwowski
  • Mika Wesołowska
  • Jarosław Basiel
  • Lex Chomczyk
  • Agnieszka Poszepczyńska
  • Radek Oliwa
  • Rafał Kowalski
  • Franciszek Klebański
  • Yga Kostrzewa
  • Ulrich Gooß
  • Agata Bogacka
  • Fundacja Filmgramm